Terapia sensoryczna – klucz do zrozumienia świata zmysłów

W świecie pełnym bodźców, nasze zmysły nieustannie pracują, by interpretować otaczającą nas rzeczywistość. Dotyk, wzrok, słuch, smak, węch, a także zmysły równowagi i czucia głębokiego – wszystkie one składają się na skomplikowany system, który pozwala nam funkcjonować. Co jednak, gdy ten system zawodzi? Z pomocą przychodzi terapia sensoryczna, metoda, która pomaga mózgowi prawidłowo organizować i interpretować informacje płynące ze zmysłów, otwierając drzwi do lepszego rozwoju i funkcjonowania w codziennym życiu.

Czym jest terapia sensoryczna?

Terapia sensoryczna, znana również jako terapia integracji sensorycznej (SI), to specjalistyczna forma terapii, której celem jest pomoc osobom z trudnościami w przetwarzaniu bodźców sensorycznych. Została opracowana w latach 70. XX wieku przez dr A. Jean Ayres, amerykańską terapeutkę zajęciową i psychologa. Terapia ta opiera się na założeniu, że mózg musi prawidłowo integrować informacje z różnych zmysłów, aby człowiek mógł adekwatnie reagować na otoczenie, uczyć się i rozwijać umiejętności społeczne.

Głównym celem terapii SI nie jest nauka konkretnych umiejętności, ale usprawnienie pracy systemu nerwowego. Poprzez starannie dobrane ćwiczenia i zabawy stymulujące zmysły, terapeuta pomaga mózgowi pacjenta lepiej organizować i przetwarzać napływające informacje.

Dla kogo przeznaczona jest terapia sensoryczna?

Terapia integracji sensorycznej jest najczęściej stosowana u dzieci, u których obserwuje się objawy zaburzeń przetwarzania sensorycznego (SPD – Sensory Processing Disorder). Mogą one występować jako samodzielne zaburzenie lub towarzyszyć innym diagnozom, takim jak:

• Spektrum autyzmu (ASD): Wiele osób z autyzmem wykazuje nadwrażliwość lub niedowrażliwość na bodźce sensoryczne.
• ADHD (Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi): Trudności z koncentracją i nadmierna ruchliwość mogą mieć podłoże w problemach z przetwarzaniem sensorycznym.
• Przedwczesne narodziny: Dzieci urodzone przedwcześnie często mają niedojrzały układ nerwowy, co może prowadzić do trudności sensorycznych.
• Zespoły genetyczne: Niektóre zespoły, jak np. zespół Downa, mogą wiązać się z zaburzeniami integracji sensorycznej.
• Trudności w nauce: Problemy z czytaniem, pisaniem czy koordynacją ruchową mogą wynikać z nieprawidłowej integracji bodźców wzrokowych i słuchowych.

Warto zaznaczyć, że terapia sensoryczna może być również pomocna dla dorosłych, którzy borykają się z problemami sensorycznymi, często niezdiagnozowanymi w dzieciństwie.

Jak rozpoznać problemy z integracją sensoryczną?

Objawy zaburzeń przetwarzania sensorycznego mogą być bardzo zróżnicowane i często mylone z „niegrzecznym” zachowaniem. Można je podzielić na trzy główne kategorie:

• Nadwrażliwość sensoryczna (hiperwrażliwość): Dziecko jest nadmiernie wrażliwe na bodźce. Przykłady:
  • Dotyk: Unikanie przytulania, niechęć do metek w ubraniach, brudzenia rąk, określonych faktur jedzenia.
  • Słuch: Zatykanie uszu w hałaśliwych miejscach, lęk przed głośnymi dźwiękami (odkurzacz, suszarka).
  • Wzrok: Mrużenie oczu, unikanie jasnego światła.
  • Ruch: Lęk przed huśtawkami, karuzelami, niepewność na placu zabaw.
• Podwrażliwość sensoryczna (hipowrażliwość): Dziecko poszukuje silnych doznań sensorycznych, ponieważ jego układ nerwowy potrzebuje intensywniejszej stymulacji. Przykłady:
  • Ciągła potrzeba ruchu, kręcenia się, skakania.
  • Mocne przytulanie, uderzanie o przedmioty, wpadanie na ludzi.
  • Ignorowanie bólu, zimna czy gorąca.
  • Wkładanie do ust niejadalnych przedmiotów.
• Trudności z planowaniem motorycznym (dyspraksja): Problemy z koordynacją i planowaniem nowych, nieznanych ruchów. Przykłady:
  • Niezdarność, częste potykanie się i upadanie.
  • Trudności z nauką jazdy na rowerze, łapaniem piłki, zapinaniem guzików.
  • Problemy z naśladowaniem ruchów.

Jak wygląda terapia sensoryczna?

Sesje terapii sensorycznej odbywają się w specjalnie przygotowanej sali, która przypomina plac zabaw. Jest ona wyposażona w różnorodny sprzęt, taki jak huśtawki, platformy, hamaki, liny, beczki, piłki, trampoliny oraz materiały o różnych fakturach, kolorach i kształtach.

Kluczowym elementem terapii jest „naukowa zabawa”. Terapeuta, bazując na dokładnej diagnozie, proponuje dziecku aktywności, które są dla niego atrakcyjne, a jednocześnie stanowią odpowiednie wyzwanie dla jego systemu nerwowego. Dziecko, bawiąc się, nieświadomie wykonuje ćwiczenia, które stymulują jego zmysły i usprawniają ich integrację. Terapeuta podąża za dzieckiem, dostosowując ćwiczenia do jego aktualnych potrzeb i możliwości.

Efekty terapii sensorycznej

Systematyczna i odpowiednio prowadzona terapia sensoryczna może przynieść znaczące korzyści, w tym:

• Poprawę koncentracji uwagi.
• Zwiększenie zdolności uczenia się.
• Lepszą koordynację ruchową i planowanie motoryczne.
• Zmniejszenie nadpobudliwości ruchowej.
• Poprawę samooceny i pewności siebie.
• Lepsze funkcjonowanie w sferze emocjonalnej i społecznej.
• Zmniejszenie lęku i zachowań unikowych.

Terapia sensoryczna w Chojnicach to podróż w głąb świata zmysłów, która pozwala na nowo odkryć i zrozumieć otaczającą nas rzeczywistość. Dla wielu dzieci i dorosłych jest to klucz do przezwyciężenia codziennych trudności i pełniejszego uczestnictwa w życiu. Jeśli podejrzewasz u swojego dziecka problemy z przetwarzaniem sensorycznym, warto skonsultować się z certyfikowanym terapeutą integracji sensorycznej, który przeprowadzi profesjonalną diagnozę i zaproponuje odpowiednią ścieżkę wsparcia.

Artykuł sponsorowany