Klatka piersiowa lejkowata (szewska)

Klatka piersiowa lejkowata (szewska) jest to zniekształcenie najczęściej wrodzone. Charakteryzuje się lejkowatym zapadnięciem się dolnej części mostka i przylegających odcinków żeber. Zniekształcenie może być tak duże, że mostek może się stykać z kręgosłupem.

Rozróżnia się postać symetryczną i niesymetryczną wady, gdy mostek jest przesunięty na lewo lub prawo od linii środkowej. Żebra w tylnych odcinkach przebiegają poziomo natomiast w bocznych i przednich są skierowane nadmiernie ku tyłowi.

Na skutek osłabienia mięśni grzbietu, wysunięcia barków do przodu, spłaszczenia klatki piersiowej oraz wiotczenia mięśni brzucha oddychanie nie jest prawidłowe i może prowadzić do zaburzeń wentylacji.

Przyczyny powstawania klatki piersiowej lejkowatej (szewskiej):

• krzywica,
•  deformacja dziedziczna (nie ustalono jednoznacznie toru dziedziczenia),
•  ściągające blizny po przebytych procesach zapalnych,
•  wrodzone zaburzenia rozwoju przepony,
•  nieproporcjonalny rozrost chrząstek żebrowych w stosunku do pozostałych części klatki piersiowej.

Charakterystyczne cechy klatki piersiowej lejkowatej, które możemy zaobserwować u dziecka, to:

•  głowa wysunięta do przodu,
•  opadające i wysunięte do przodu barki,
•  wystające łopatki,
•  wypukły brzuch,
•  osłabienie mięśni posturalnych,
•  spłaszczenie i poszerzenie klatki piersiowej,
•  zwiększenie kifozy piersiowej (plecy okrągłe).

Poza tym dziecko dotknięte tą wadą wykazuje:

•  słaby rozwój fizyczny (dzieci są niższe, lżejsze),
•  wadliwą postawę,
•  małą ruchliwość i apatyczność,
•  tendencje do częstego zapalenia oskrzeli,
•  szybkie męczenie się,
•  zmniejszenie całkowitej pojemności płuc,
•  skłonność do niedotlenienia organizmu,
•  objawy ze strony serca (kołatanie, uczucie ucisku w klatce piersiowej).

Zaobserwowanie takich objawów u dziecka powinno skłonić rodziców do wizyty z dzieckiem u lekarza.

Przeciwwskazania w przypadku klatki piersiowej lejkowatej:

•  wykonywanie przewrotów w przód i w tył,
•  wykonywanie skoków przez przyrządy,
•  nurkowanie,
•  stosowanie jednorazowo dużej ilości ćwiczeń pogłębionego oddychania,
•  długotrwałe siedzenie przed telewizorem lub komputerem w niedbałej pozycji (barki wysunięte do przodu).

Wskazania w przypadku klatki piersiowej lejkowatej:

•  zdrowe odżywianie wzbogacone w witaminę D,
•  ekspozycja na słońce,
•  przebywanie na świeżym powietrzu,
•  wykonywanie ćwiczeń w warunkach skorygowanej postawy,
•  utrwalanie nawyku prawidłowej postawy,
•  ćwiczenia zwiększające pojemność i ruchomość klatki piersiowej (akcentujemy fazę wdechu),
•  kształtowanie piersiowego toru oddychania,
•  ćwiczenia zwiększające ruchomość w stawach barkowych,
•  wzmocnienie mięśni grzbietu i pozostałych mięśni posturalnych,
•  pływanie na plecach z nogami do stylu grzbietowego lub klasycznego, ręce poruszają się przodem w górę i w tył za głowę (wdech), bokiem w dół (wydech),
•  wyrobienie koordynacji ruchowej,
•  intensywne formy ruchu: biegi, podskoki, rzuty….,
•  jazda na rowerze,
•  systematyczne, sumienne oraz codzienne wykonywanie ćwiczeń w domu.

Przed przystąpieniem do ćwiczeń należy przewietrzyć pomieszczenie, przygotować potrzebne przybory oraz odpowiedni strój dziecka. Dziecko powinno ćwiczyć systematycznie, najlepiej codziennie. Ilość powtórzeń i czas trwania ćwiczeń zależy od możliwości, wieku dziecka i stopnia trudności danego ćwiczenia. Przeciętna ilość powtórzeń to 5 – 15 razy, albo czas trwania poszczególnego ćwiczenia ok. 1 minuta.

Przykładowe ćwiczenia do wykonywania w domu:

• Dziecko leży na plecach, nogi ugięte w kolanach, ręce wzdłuż tułowia. Przenoszenie rąk w górę za głowę – wdech, opuszczenie rąk w dół – wydech.
• Dziecko leży na brzuchu, ręce wyprostowane w przód, w rękach laska. Unoszenie rąk z laską – wytrzymać – powrót.
• Dziecko siedzi na piętach, ręce wzdłuż tułowia. Krążenie rąk przodem w górę za głowę.
• Dziecko klęczy przed krzesełkiem, ręce wzdłuż tułowia. Unoszenie rąk przodem w górę, „ukłon japoński” z oparciem rąk o siedzisko krzesełka.
• Dziecko leży na brzuchu, ręce wzdłuż tułowia. Unoszenie rąk tyłem w górę – klaśnięcie, powrót.
• Dziecko leży na brzuchu, ręce splecione na karku, nogi wyprostowane. Lekkie uniesienie tułowia w górę z jednoczesnym rozsunięciem łokci na zewnątrz.
• Dziecko siedzi na piętach wyprostowane, ręce wzdłuż tułowia. Unoszenie rąk w górę z jednoczesnym wdechem, opad tułowia z wydechem do pozycji „ukłonu japońskiego”.
• Dziecko siedzi na piętach tyłem do krzesła, ręce oparte na oparciu. Przejście do klęku prostego, ręce przez cały czas oparte na oparciu krzesła – powrót.
• Dziecko stoi wyprostowane, oburącz trzyma laskę przed sobą. Marsz na palcach z unoszeniem laski przodem w górę – wdech i założenie laski do tyłu na wysokość łopatek – wydech. Wydech dwa razy dłuższy od wdechu.
• Dziecko leży na plecach, nogi ugięte w kolanach, w rękach piłka oparta o klatkę piersiową. Wyprostowanie rąk z piłką i przeniesienie piłki prostymi rękami za głowę
• Dziecko wykonuje klęk podparty ok. 1-2 m od ściany, piłeczka pingpongowa leży przed dzieckiem. Opad tułowia z ugięciem rąk w stawach łokciowych z równoczesnym dmuchaniem piłeczki tak, aby po odbiciu się od ściany wróciła do ćwiczącego.
• Dziecko leży na brzuchu, ręce na pośladkach, w rękach woreczek. Unoszenie w górę wyprostowanych rąk z woreczkiem i opuszczanie rąk z powrotem na pośladki.
• Dziecko wykonuje klęk podparty. Unoszenie lewej ręki skosem w górę (głowa zwrócona za ręką) – powrót, to samo z ręką prawą.
• Dziecko siedzi na taborecie, stopy oparte o podłogę, ręce wyprostowane przed sobą, w rękach trzyma laskę. Przenoszenie laski za głowę na plecy – powrót.
• Dziecko siedzi „po turecku”, ręce ugięte w łokciach, dłonie na ramionach. Krążenia ugiętych rąk w tył z jednoczesnym ściąganiem łopatek.
• Dziecko wykonuje „ukłon japoński”, dłonie oparte na złożonym kocyku. Przesuwanie się w przód drobnymi „kroczkami”.
• Dziecko leży na plecach, nogi ugięte w kolanach, oparte stopami o ścianę, ręce zgięte w stawach łokciowych, oparte nimi o podłogę. Uwypuklanie klatki piersiowej z jednoczesnym ściąganiem łopatek.
• Dziecko leży na brzuchu, ręce na pośladkach. Unoszenie tułowia – wdech, powrót do leżenia – wydech.
• Dziecko siedzi „po turecku”, ręce ugięte w łokciach. Prostowanie rąk skosem w górę – wdech, powrót – wydech.
• Dziecko stoi wyprostowane, oburącz trzyma laskę przed sobą. Marsz z unoszeniem laski prostymi rękami nad głowę – wdech, opuszczanie laski przodem w dół – wydech.
• Autokorekcja przed lustrem: stojąc przodem, stojąc bokiem dziecko przy pomocy rodzica samo koryguje ustawienie głowy, barków, talii, kolan, stóp, brzucha, łopatek.
• Marsz w skorygowanej postawie.

Kwestię wyboru ćwiczeń, kolejności ich wykonywania i wykorzystywania w codziennej pracy z dzieckiem pozostawiam rodzicom.

Pozdrawiam

Autor: specjalista rehabilitacji leczniczej mgr Violetta Suwała.